De Kracht van de Olifant (大象拳 – Dà Xiàng Quán)
In mijn vorige artikel heb ik mijn vuistzwaaislagenroutine behandeld, een serie krachtige technieken die zowel op korte als op middellange afstand effectief zijn. Het ging hierbij meer om de technische uitvoer van deze oefening. In de opvolgende zelfverdedigingsles heb ik deze oefening nog verder aangescherpt. Ik heb naast de toepassing ook meer wetenswaardigheden van deze krachtige manier van slaan behandeld. Wat veel mensen niet weten, is dat deze technieken hun oorsprong vinden in de bewegingen van een onverwacht dier: de olifant (大象 – Dà Xiàng).
Hoewel de olifant misschien niet direct wordt geassocieerd met martial arts, speelde dit dier een centrale rol in de ontwikkeling van bepaalde Zuid-Chinese kungfu-stijlen. Vooral kungfustijlen uit de zuidelijke provincies van China gebruikten de zware, gecontroleerde zwaaibewegingen van de slurf als inspiratie voor hun vuisttechnieken.
De olifant was een symbool van kracht, stabiliteit en doorzettingsvermogen, niet alleen in China, maar ook in de omliggende landen zoals Vietnam, Birma en Thailand. Hier werd de olifant dagelijks ingezet voor landbouw, transport en zelfs oorlogvoering. Deze alomtegenwoordige krachtbron inspireerde ook de traditionele vechtsystemen in de regio om zwaaitechnieken te ontwikkelen die zowel offensief als defensief konden worden ingezet.
Zuid-Chinese kungfustijlen: De olifant als bron van kracht
Er zijn diverse Zuid-Chinese stijlen waarin olifantachtige zwaaislagen en technieken worden gebruikt. Deze stijlen hebben elk hun eigen interpretatie van de bewegingen, maar delen de nadruk op krachtige, circulaire slagen.
- Choy Lay Fut (蔡李佛 – Cài Lǐ Fó)
- Hung Gar (洪家拳 – Hóngjiāquán)
- Southern Praying Mantis (南派螳螂 – Nán Pài Táng Láng)
- Emeiquan (峨嵋拳 – É Méi Quán)
De Olifantszwaaislag (象摆拳 – Xiàng Bǎi Quán)
In de routine van mijn vuistzwaaislagen kunnen we meerdere technieken herleiden naar de slurfbeweging van de olifant. Hier zijn de belangrijkste:
- Binnenwaartse molenwiekslag (内旋风拳 – Nèi Xuànfēngquán) Deze beweging imiteert het uitzwaaien van de slurf. De arm maakt een boog van buiten naar binnen, waarbij de heupen krachtig meedraaien.
- Binnenwaartse vuistzwaai (内摆拳 – Nèi Bǎi Quán)De slurfbeweging wordt hier gecombineerd met een lage, zijwaartse zwaai. De kracht zit niet alleen in de arm, maar vooral in de heuprotatie.
- Terugkerende hamervuist (回击锤拳 – Huíjī Chuí Quán)Nadat de arm is uitgezwaaid, keert hij terug in een neerwaartse hamerslag. Deze beweging kan verrassend snel worden uitgevoerd, net zoals de slurf van een olifant plotseling kan terugzwaaien.
Vuistpositie en indraaiing (翻拳 – Fān Quán)
Een ander belangrijk aspect van deze technieken is de wijze waarop de vuist wordt gebruikt. De olifant zelf heeft natuurlijk geen vuist, maar de beweging van de slurf suggereert een draaiende, impactvolle actie. In de vuistzwaaislagenroutine vertaalt dit zich naar:
- Het indraaien van de vuist bij impact: De vuist wordt vanuit een ontspannen positie naar binnen gedraaid, waarbij de knokkels als slagoppervlak dienen.
- De duimpositie: Door de duim in bepaalde slagen licht te strekken (bijvoorbeeld bij de opwaartse gestrekte duimvuist), ontstaat een extra scherp punt voor precisieslagen.
- De hamervuist (锤拳 – Chuí Quán): De hamervorm van de vuist wordt benut om met de onderkant van de vuist een krachtige slag te maken, vergelijkbaar met een slurf die neerwaarts zwaait.
Moderne toepassing en overeenkomsten: Backspinning fist
De technieken uit de vuistzwaaislagenroutine zijn niet alleen waardevol binnen traditionele kungfubeoefening, maar hebben ook hun weg gevonden naar moderne vechtsporten zoals boksen en kickboksen. Een uitstekend voorbeeld hiervan is de backspinning fist, een krachtige draaiende slag die in beide stijlen veel wordt toegepast. De backspinning fist is in wezen een moderne variant van technieken zoals de binnenwaartse vuistzwaai (内摆拳 – Nèi Bǎi Quán) en de terugkerende hamervuist (回击锤拳 – Huíjī Chuí Quán). Waar de zwaaislagen in kungfu vaak breder en cirkelvormiger zijn, wordt de backspinning fist in kickboksen compacter en directer uitgevoerd. De draaiing genereert een centrifugale kracht, waardoor de slag niet alleen snel, maar ook verwoestend kan zijn.
Kennisverdieping
De martial arts-wereld is enorm divers, maar veel technieken hebben een gemeenschappelijke oorsprong. Door deze technieken te herkennen en te koppelen aan moderne toepassingen, kunnen we onze eigen kungfu-beoefening verrijken en verdiepen. Alle kennis die ik uit mijn uitgebreide biep kan halen vallen voor mij steeds als puzzelstukken samen met mijn beoefening. Het delen hiervan met mijn leerlingen leidt niet alleen tot de technische beheersing maar ook tot verdere verdieping in geschiedenis en cultuur van deze traditionele vechtkunst.
De olifant lijkt misschien log en traag, maar zijn kracht en behendigheid zijn ongeëvenaard. Op dezelfde manier kan deze vuistroutine je helpen om je eigen kracht te ontdekken, terwijl je werkt aan soepelheid en coördinatie. Zoals ik eerder vermeldde gebruik ik deze technieken vaak in mijn eigen training thuis – niet alleen om mijn lichaam te versterken, maar ook om mijn kungfugevoel wakker te schudden. Deze slagen zijn ideaal als krachtige, dynamische workout voor de zomervakantie.
Blijf trainen, blijf bewegen, blijf groeien!
Peter
